Qəzənfər Həmidoğlu

Füzuli Azərbaycan, bütünlükdə türk bədii fikri, dili və ruhunun möhtəşəm zirvəsidir, böyük Sabir demişkən, “bənzər bir qocaman dağa ki, dəryada durar”. Bu nəhəngi mollakratiya, fars millətçiliyi heç sevmədi, əksinə nifrət etdi.

Prinsipcə əhli-beyt aşiqi olan “Hədiqətüs süəda”nın müəllifini sevməmək, dəyərləndirməmək cəfəri doktrinasına zidd bir işdir və məzhəb örtüyü altındakı paniranizmin ksenofob mahiyyətini göstərir. Təsadüfi deyil ki, İranda Füzuliyə barbarcasına münasibət var və Təbrizdəki “Şairlər məqbərəsi”nə növbəti vandal hücum gözlənilir...

Füzuli ilə yanaşı Böyük Nizami və Şəhriyarın ucalığı da qocaman dağ kimi paniranist ideologiyaya əngəldir, ekspansionist fars plan və niyyətlərini əzir. 15-20 il əvvəl bir iranlı jurnalistlə bu mövzuda bir dialoqumuz olmuşdu. Urmu tərəfdən idi, əslən bizdən olsa da, kəsrəvisayaq ksenofil birisi idi. İranlılar Firdovsini-Hafizi sevərlər, Nizamini heç sevməzlər, amma Gəncəvinin fars şairi olduğunu iddia etməkdən də əl çəkməzlər. Adam soruşdu ki:

- Nizami bir misra belə türkcə yazmayıb, nədən Azərbaycan şairi sayılmalıdır?

- Şəhriyar da 35 yaşınadək Azərbaycan türkcəsində bir misra yazmamışdı. Amma anası Kövkəb xanım oğlunun farsca şeirlərini anlamadığını dedikdən sonra böyük şair səhvini başa düşdü və nəticədə milli, siyasi və təbii ki, poetik anlamda “Heydərbabaya salam” kimi möhtəşəm bir əsərə sahib olduq.

-Bu əhvalatın Nizamiyə nə dəxli var?

-Nizaminin anası dünyasını erkən dəyişib və macal tapmayıb ki, balasından ana dilində şeir istəsin, - kinayəli cavabla müsahibimi başımdan eləmək isədim.

Adam əl çəkmədi:

-Şəhriyar irançı olub, Tehrana baxıb.

- Bakıya “Kəbə” deyən şair başqa tərəfə, yad yana baxmaz...

Böyük Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın uca ruhu şad olsun, şair Əbülfəzl Hüseyniyə həsr etdiyi “El bülbülü” əsəri müəzzəm mənəvi Xudafərindir – Güneylə Quzey arasında qırılmaz bağları yada salır, canlandırır və “alnımıza yazılan axır vəsl”ə çağırır:

Dünya "bu şahdı", "bu gəda" qanmayıb,

İndiyətək bir kəsə aldanmayıb,

Heç bir çıraq sübhə qədər yanmayıb.

Baş altımız gah alçaqdır, gah uca,

Ölüm baxmır bu cavandır, bu qoca.

Yaman günlər keçib-gedib itəndi,

Bir yaxşılıq muradına yetəndi,

O tay-bu tay fərqi yoxdu, vətəndi,

Orda burdan, yüz il sənət qabaqdı,

Kənd, gördüyün həman taxta-tabaqdı.

Ora bizim qızıl Kəbə Bakıdı,

Şanlı bakıçılar xaki-pakıdı,

İncəsənətlərin abü-xakıdı,

Orda hünər mədənlərtək qazılıb,

"Məşədi-İbad", "Arşın malçı" yazılıb.

Şanlı Rüstəm şeri gəlib çatıbdı,

İçki kimi əhvalımı qatıbdı,

Sanma təbim bəxtim kimi yatıbdı,

İstəmirəm gözləri yaşlandırım,

Közmələnən yaranı aşlandırım.

Yazıb, ölsəm, nə xalqı zar istərəm,

Nə qəbrimin üstə gülzar istərəm,

Araz qırağında məzar istərəm,

Açıq qoyun, gözüm o yarı görsün,

O sazlı, sözlü Şəhriyarı görsün.

Onda sən də atı minib çaparsan,

Öz haqquvu qurd ağzından qaparsan,

İtmişləri axtararsan, taparsan,

Alnımıza yazıblar axır vəsli,

Qayıdalım, tapalım axır əsli.